Jak zrozumieć nastolatka?

Okres dojrzewania bywa trudny, nie tylko dla samej  nastoletniej osoby, ale również dla jej otoczenia. Jest to czas, w którym  młodzi ludzie przeżywają silne, zmienne emocje. Ponadto dopiero na tym etapie uczą się adekwatnych form radzenia sobie z nimi. Z racji tego, że jest to dopiero etap nauki, zdarza się, że nastolatki wyrażają przeżywane emocje krzykiem, płaczem, trzaskaniem drzwiami, milczeniem czy wycofaniem.  To jak reagować będzie młody człowiek zależy od jego temperamentu, ale również od stylu radzenia sobie z emocjami w danej rodzinie. Jeśli nastolatek wychowuje się w środowisku, gdzie główną strategią radzenia sobie z emocjami jest krzyk, młody człowiek będzie się uczył podobnego zachowania.

Burza hormonów i zmiany zachodzące w ciele nastolatków sprawiają, że mogą się oni czuć zagubieni i obcy we własnym ciele. Bardzo ważne jest aby bliscy dorośli pamiętali, że młody człowiek może wyglądać fizycznie na osobę dorosłą, ale pod względem rozwoju emocjonalnego nadal jest na pewnym etapie dzieciństwa. W psychologii etap adolescencji jest czasem określany pomostem między dzieciństwem a dorosłością. To właśnie w tym czasie młody człowiek oddziela się od rodziców i poszukuje własnej drogi. Co za tym idzie, młodzi ludzie często testują to, czego nauczyli się od rodziców. Jest to czas wszelkich prób, sprawdzania granic, a czasem podejmowania ryzykownych zachowań.

 Jak wspierać nastolatka?

• Warto zapewniać dziecko o swojej obecności i towarzyszyć mu, kiedy tego potrzebuje. Rodzic lub inna bliska osoba jest dla nastolatka gwarantem stałości w czasie chaosu i dużych zmian.
• Czas adolescencji to etap kiedy młodzi ludzie, dyskutują, kłócą się, podważają zdanie dorosłych. Warto wtedy wykazać się większą cierpliwością, pozwolić dziecku wyrażać swoje zdanie, jednocześnie stwarzając warunki do spokojnej rozmowy.
• Postawienie jasnych granic, wytłumaczenie młodemu człowiekowi co jest akceptowane a co nie, zaprawni komfort nie tylko dorosłym, ale i nastolatkowi. Ustalone granice i konsekwentne przestrzeganie zasad dają młodemu człowiekowi poczucie bezpieczeństwa , uczą go też ponoszenia odpowiedzialności za swoje decyzje.
• Warto zwracać uwagę na zmiany, które zauważymy w zachowaniu, wyglądzie młodej osoby i rozmawiać z nią o nich. Nastolatki przez zmianę wizerunku czy zachowania poszukują własnego stylu i sposobu wyrażania siebie. Czasem jednak próbują w ten sposób zakomunikować światu, że w ich życiu dzieje się coś złego, to ważne aby dorośli byli na to uważni.
• Dobrze jest starać się zaakceptować pojawiające się trudne uczucia, nie tylko u nastolatka, ale i własne. Na tym etapie może pojawiać się  złość, zazdrość, smutek, ale też lęk o przyszłość młodego człowieka.

Dojrzewanie to niezwykle potrzebny etap. Bunt i niedojrzałość w okresie dorastania są czasem, w którym dziecko uczy się jak być odpowiedzialnym i szczęśliwym dorosłym. Dzieci, które przez trudne sytuacje rodzinne i życiowe musiały przejąć na siebie zbyt wcześnie odpowiedzialność ponad swój wiek, często jako dorośli zapominają o swoich potrzebach. Próbują się dopasowywać do oczekiwań innych, brakuje im asertywności i wiary w siebie. Dlatego szczególnie ważne jest aby pamiętać o tym, że nawet bardzo dorośle wyglądający nastolatek nadal pozostaje na pewnym etapie dzieciństwa. Potrzebuje wsparcia i bliskości ze strony zaufanych dorosłych.

Bibliografia:

Psychologia rozwojowa dla klinicystów. Przykładowe ćwiczeni i interwencje.     Ewa Sokołowska, Lidia Zabłocka – Żytka, wyd. Fraszka Edukacyjna

Jak zrozumieć nastolatka – potencjał i zagrożenia okresu dojrzewania. Małgorzata Piotrkowska,  źródło: moja psychologia.pl 

Zdjęcia: https://unsplash.com/